Wprawne oko strzelca poradzi sobie w każdych warunkach – wystarczy regularny i systematyczny trening. Jednakże dzięki udogodnieniom w postaci celowników, możliwe jest celniejsze i precyzyjniejsze strzelanie. Bez wyspecjalizowanych lunet niezwykle trudne byłoby celne strzelanie na dystans większy niż 100 metrów. Pojawia się więc pytanie – który rodzaj celownika wybrać? Czym się różni celownik optyczny od kolimatorowego i czy warto korzystać z celownika mechanicznego?

Celownik mechaniczny

Praktycznie każda broń – od pistoletu przez karabinki sportowe i wyborowe aż po lekkie karabiny maszynowe – posiada celownik mechaniczny. Jest to nic innego, jak muszka i szczerbinka lub muszka i przeziernik, które domyślnie znajdują się na broni. We współczesnej broni spotkamy najczęściej dwa typy celowników mechanicznych – szczerbinkowy i przeziernikowy. Pierwszy z nich spotkamy przede wszystkim na pistoletach, gdzie pomiędzy ramionami szczerbinki zgrywamy muszkę. Drugi z nich spotkać można w broni długiej i w tym wypadku w przezierniku, czyli specjalnym otworze zgrywamy muszkę. W broni długiej z wcześniejszej epoki – przede wszystkim w karabinach – spotkać można inne typy celowników mechanicznych. Najpopularniejsze niegdyś były celowniki ramkowe, schodkowe oraz krzywkowe. Nauka zgrywania przyrządów celowniczych stanowi podstawę naszych kursów strzeleckich, a w szczególności pierwszego stopnia, jakim jest Basic Shooting Operator.

Celownik optyczny

Spośród wszystkich celowników optycznych praktycznie każda osoba natrafiła przynajmniej na jeden z jego rodzajów, a konkretniej – na lunetę. To najpopularniejszy, ale nie jedyny rodzaj celowników optycznych, o czym zaraz powiemy. Celownik optyczny składa się z okularu, obiektywu z odpowiednim przybliżeniem oraz opisaną na nich siatką celowniczą. Powiększenia w takich celownikach przyjmują różną skalę, najpowszechniejsze modele umożliwiają wybór od trzy- do dwunastokrotnego przybliżenia. Istotą celowników optycznych jest oparcie celu na siatce celowniczej, która umożliwia poprawki ze względu na odległość i tzw. poprawki boczne. Ze względu na rozwój technologii wojskowej, celownik optyczny może być dodatkowo wyposażony w moduł noktowizyjny oraz termowizyjny. Pierwszy z nich wzmacnia szczątkowe oświetlenie, dzięki czemu jesteśmy w stanie operować przy bardzo słabych warunkach świetlnych. Drugi z nich pozwala rozpoznawać cele emitujące ciepło, często także identyfikować je (np. odróżnić człowieka od sarny).

Celownik optoelektroniczny

Celowniki optoelektroniczne to bardzo szeroka gama przyrządów powstałych do pracy w dynamicznych warunkach. Pod pojęciem “dynamiczne warunki” rozumiemy tu przede wszystkim konieczność szybkiego namierzania celu przy jednoczesnym zachowaniu szerokiego pola widzenia. Doskonale znają to z codziennej praktyki żołnierze trenujący w terenie zurbanizowanym oraz służby specjalne i to na ich karabinach czy pistoletach znajdziemy celowniki optoelektroniczne. Do tej grupy zaliczymy wszelkiego rodzaju kolimatory, celowniki holograficzne i laserowe. Najczęściej nie oferują one przybliżenia, jednak umieszczona na płytce podświetlana kropka lub siatka umożliwia błyskawiczne wycelowanie bez konieczności zgrywania przyrządów. Coraz popularniejszym rozwiązaniem stają się tzw. celowniki hybrydowe, czyli połączenie celownika holograficznego z dołączaną lunetą. Dzięki temu strzelec może błyskawicznie przełączyć się między celownikiem optycznym z powiększeniem 3x a celownikiem optoelektronicznym na bliski dystans.

Czy zawsze muszę korzystać z celownika?

We współczesnej wojskowości domyślnie instaluje się celowniki optyczne lub elektroniczne, zaś mechanicznych przyrządów używa się tylko w wyjątkowych sytuacjach. Nie ulega też wątpliwości, że przy pomocy kolimatora, lunety lub hybrydy można wiele zdziałać zarówno w strefie walk, jak i na zawodach strzeleckich. Jednak nie zawsze musisz korzystać z celownika optycznego lub optoelektronicznego. W pierwszej kolejności powinieneś opanować umiejętność strzelania przy pomocy klasycznego zgrywania muszki i szczerbinki. Dopiero potem zasadne będzie obeznanie się z różnej gamy celownikami optycznymi i optoelektronicznymi. Jeśli jednak będziesz biegle posługiwać się bronią, z pewnością będziesz w stanie “wyczuć” tor lotu pocisku względem jej ułożenia. Na tym bazuje szkolenie Instinctive Shooting Operator, czyli posługiwanie się bronią w sytuacji, gdy nie ma ani czasu ani miejsca na zgrywanie celownika mechanicznego. W trakcie kursu nauczysz się, jak celnie strzelać korzystający tylko i wyłącznie z wcześniejszego doświadczenia i instynktu.