Posiadanie broni palnej w Polsce uregulowane jest aktami prawnymi, które wskazują warunki zdobycia pozwolenia i nabycia broni. Wymienione są także te rodzaje broni, które nie wymagają pozwolenia i mogą być nabyte przez każdą osobę pełnoletnią. Wśród nich wskazana jest także broń czarnoprochowa, która została wytworzona przed 1885 rokiem lub jej repliki. Dziś przyjrzymy się z bliska broni czarnoprochowej i omówimy kilka warunków korzystania z niej w bezpieczny sposób.

Co to jest broń czarnoprochowa?

Jak sama nazwa wskazuje, broń czarnoprochowa to szeroki zakres broni palnej, w której wykorzystuje się czarny proch jako mieszaninę miotającą. Mówiąc prościej – to ten typ broni, gdzie wystrzał następuje dzięki wykorzystaniu czarnego prochu. Ten typ broni powstawał już w XIV wieku i choć konstrukcja była prymitywna, to w obronie oblężonego miasta okazywała się niezastąpiona. Pierwotnie wytwarzane rusznice i pertynały z czasem dopracowano, by w XVI wieku w formie muszkietów i arkebuz zawitała na polu bitwy. Przełom XVII i XVIII wieku przyniósł nowe rodzaje broni czarnoprochowej – rewolwery, początkowo jednostrzałowe, z czasem wielostrzałowe oraz garłacze, czyli wariant pośredni między rewolwerem a muszkietem. Współcześnie używaną broń palną przypomina rewolwer czarnoprochowy z magazynkiem bębnowym, np. Remington 1858 czy Colt Navy model 1851 widoczny na zdjęciu okładkowym.

Jaka broń czarnoprochowa jest w Polsce legalna?

Tak naprawdę dostępna bez zezwolenia jest każda broń czarnoprochowa, która została wytworzona przed 1885 rokiem. Czy to oznacza, że trzeba przeczesywać sklepy z antykami, by znaleźć swój wymarzony muszkiet, rewolwer lub garłacz? Nie – bez zezwolenia jest także legalna nowa broń czarnoprochowa, o ile jest repliką egzemplarzy sprzed 1885 roku. Jeśli chodzi o gatunki legalnej broni czarnoprochowej, to mamy całkiem spory wybór: pistolet skałkowy, rewolwer, karabin (broń używana do polowań), muszkiet (broń używana w celach militarnych), strzelba, dubeltówka czy garłacz. Wpisując frazę “broń czarnoprochowa – cena” możemy się nieco zdziwić, ponieważ ta jest z reguły wyraźnie tańsza niż standardowa broń strzelecka. Przykładowo, najtańsze repliki Remingtona 1858 od włoskiego producenta Pietta to koszt rzędu 1500-1700 złotych (stan na kwiecień 2023 roku). Dość powszechny rewolwer Taurus 889 kosztuje około 2900 złotych, a pistolet Glock 17 to wydatek rzędu 3500 złotych.

Jak i gdzie kupić czarny proch?

O ile zakup broni czarnoprochowej nie stanowi problemu, o tyle znacznie trudniej dostać “paliwo” do niego, czyli czarny proch. Może być on sprzedawany tylko tej osobie, która jest legalnym posiadaczem broni czarnoprochowej. I tu dochodzi do paradoksu – skoro nie jest wymagane posiadanie pozwolenia na broń czarnoprochową, to jak udowodnić, że jest się posiadaczem takiego egzemplarza? Rozwiązaniem jest Europejska Karta Broni Palnej wydawana przez Wojewódzkiego Komendanta Policji na wniosek posiadacza broni. Taka karta wydawana jest na okres 5 lat, a do wniosku składa się dwa zdjęcia, dokument potwierdzający prawo własności oraz potwierdzenie wniesienia opłaty skarbowej (105 zł, stan na kwiecień 2023 roku). Z Europejską Kartą Broni Palnej możemy nabyć czarny proch, ale tylko poprzez sprzedaż stacjonarną.

Akcesoria do broni czarnoprochowej

Broń czarnoprochowa i proch to nie wszystko, czego będziemy potrzebować do strzelania. Poza tymi elementami konieczne jeszcze okażą się:

• Kapiszony – działają niczym spłonka, inicjując strzał z broni;
• Kule – odpowiednie dla danego kalibru, będą wystrzeliwane z broni;
• Prochownica – “miarka” odmierzająca odpowiednią naważkę prochu;
• Przybitka – element oddzielający czarny proch od kuli;
• Smar – niezbędny do czyszczenia broni czarnoprochowej;
• Wycior – kolejny element służący do czyszczenia broni;
• Klucz do kominków – pomaga w rozładowaniu zacięcia;

Zestaw startowy stanowiący jednorazową inwestycję, czyli prochownica i klucz do kominków to wydatek rzędu 150-200 złotych. Pakiet pozwalający na oddanie około 50 strzałów (kapiszony, kule, przybitka) to koszt około 100 złotych. Zestaw do czyszczenia, czyli smar i wycior zamknie się w 70-80 złotych. Do tego należy doliczyć koszt czarnego prochu – od 300 do 500 złotych za kilogram.